Xây đường cao tốc, hội nhập kinh tế thế giới

Hội nhập sâu hơn với thế giới

Sau gần 15 năm gia nhập WTO, Việt Nam đã ký kết và tham gia 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt gần đây là các FTA thế hệ mới như: Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Hiệp định Thương mại Tự do Liên minh Châu Âu (EU) - Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định đối tác toàn diện khu vực (RCEP).

Các cam kết về an toàn thực phẩm và an toàn dịch bệnh động, thực vật (SPS) trong khuôn khổ các Hiệp định CPTPP, EVFTA, UKVFTA và RCEP được đánh giá là có phạm vi cam kết rộng và mức độ cam kết cao đối với Việt Nam. Việc các Hiệp định có hiệu lực và bắt đầu đi vào thực thi sẽ có tác động mạnh đến việc tổ chức thực hiện và áp dụng các quy định về SPS.

"FTA thế hệ mới giống như những con đường cao tốc mà doanh nghiệp Việt Nam giờ mới được đặt chân. Vấn đề là chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng phương tiện, cũng như tâm thế để di chuyển với tốc độ tối đa trên đó", TS Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam ví von.

Một trong những điểm chính mà doanh nghiệp Việt Nam cần khai thác từ các FTA thế hệ mới, theo Văn phòng SPS Việt Nam, là những cam kết về cắt, giảm, miễn thuế. Tuy nhiên, việc các đối tác cam kết cắt giảm thuế đối với các mặt hàng nông lâm thủy sản và thực phẩm xuất khẩu của Việt Nam đồng nghĩa với các yêu cầu về kỹ thuật về SPS ngày càng cao, và đòi hỏi hệ thống quản lý phải đồng bộ. 

Hiện nay, việc tổ chức triển khai các quy định SPS đến các cơ quan quản lý trong mạng lưới SPS, hiệp hội ngành hàng, các đối tượng sản xuất, chế biến nông sản, thực phẩm còn hạn chế do hệ thống tổ chức bộ máy từ trung ương đến địa phương chưa đồng bộ, nguồn nhân lực hạn chế, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị còn thiếu. Bên cạnh đó, nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp, người dân tham gia vào chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm chưa cao, trước những đòi hỏi ngày càng khắt khe về kỹ thuật của các biện pháp SPS mà các nước đối tác áp dụng.

"Cần có định hướng, kế hoạch tăng cường tổ chức, năng lực kỹ thuật và triển khai các hoạt động trong toàn bộ hệ thống mạng lưới các cơ quan quản lý về SPS của Việt Nam", TS Ngô Xuân Nam nhấn mạnh.

Ngoài việc hội nhập sâu rộng hơn với kinh tế thế giới, ông Nam coi đề án “Nâng cao hiệu quả thực thi Hiệp định SPS của WTO và cam kết SPS trong khuôn khổ các FTA” là cơ sở để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện, đồng bộ hóa và phối hợp thực thi các qui định luật pháp trong lĩnh vực SPS; đồng thời tận dụng cơ hội hỗ trợ kỹ thuật và tăng cường năng lực về SPS từ các đối tác thương mại.